ضربان قلب نرمال چیست؟
در این مقاله برایتان توضیح می‌دهیم که ضربان قلب نرمال چیست، چه عامل‌هایی باعث تغییر آن می‌شود و چه زمانی به دلیل نوسانات ضربان قلب باید به متخصص قلب مراجعه کنید.
ضربان قلب نرمال چیست؟
ضربان قلب یا نبض به تعداد دفعات تپش قلب در یک دقیقه گفته می‌شود. ضربان قلب نرمال در حال استراحت بین 60 ـ 100 تپش در دقیقه است، البته ضربان قلب ممکن است در دقایق مختلف با هم تفاوت داشته باشد.
سن و وضعیت سلامت عمومی بر ضربان قلب اثر می‌گذارد، بنابراین به خاطر بسپارید که ضربان قلب “نرمال” تمام افراد با هم یکسان نیست.
بهترین متخصص قلب در کرج
تصویر 1: ضربان قلب نرمال و توقف ضربان قلب در نوار قلب مشاهده می‌شود. (روی نوار قلب: ضربان عادی، ضربان عادی، توقف ضربان قلب، ضربان عادی، توقف ضربان قلب، ضربان عادی)
ضربان قلب سریع چیست؟
زمانی گفته می‌شود ضربان قلب‌تان سریع است که قلب در حالت استراحت بیشتر از 100 بار در دقیقه بزند.
بیماری‌ها و مشکلات بسیار گوناگونی می‌تواند علت ضربان قلب سریع یا تاکی کاردی باشد. افزایش ضربان قلب در زمان ورزش کردن یا هنگام مقابله بدن با عفونت عادی است.
اگر ضربان قلب‌تان ناگهان سریع شد، هم‌زمان دچار حالت گیجی و سرگیجه شدید، فکر کردید هر آن ممکن است غش کنید یا تپش قلب داشتید، باید به متخصص قلب مراجعه کنید ـ منظور از تپش قلب آگاه شدن از ضربان قلب، احساس کوبیدن قلب به قفسه سینه یا ضربان نامنظم قلب است.
ضربان قلب آهسته چیست؟
برادی کاردی یا ضربان قلب آهسته به حالتی گفته می‌شود که قلب در حالت استراحت کمتر از 60 بار در دقیقه بزند.
آهسته‌تر از حالت عادی بودن ضربان قلب برای برخی افراد، مانند ورزشکاران، جوانان سالم و خوش‌اندام یا بیمارانی که داروهایی مانند بتابلاکر مصرف می‌کنند، دور از انتظار نیست. برای مثال عادی است که قلب ورزشکاران در حالت استراحت 60 بار در قیقه یا کمتر بزند.
اما اگر شرایطی که ضربان قلب آهسته را توجیه می‌کند، درباره‌تان صدق نمی‌کند، به خصوص اگر احساس کسالت می‌کنید، ممکن است دچار مشکل قلبی باشید. اگر متوجه شدید که ضربان قلب‌تان کندتر از همیشه شده است و احساس سرگیجه، خستگی و غش کردن داشتید، بهتر است با متخصص قلب مشورت کنید.
می‌توانید درباره مشکل قلبی‌تان با دکتر لیلا عسگرپور مشورت کنید. ما آماده‌ایم به شما کمک کنیم، کافی است با شماره‌های 02632216426 یا 09399450250 تماس بگیرید تا با بهترین متخصص قلب در کرج مشاوره داشته باشید.
نوار قلب مجموعه‌ای از کمپلکس‌های QRS را نشان می‌دهد. زمان بین تپش‌های قلب (فاصلۀ R-R) طبعاً از یک تپش تا تپش بعدی متفاوت است و تحلیل عمقی‌تر این نوسانات (HRV) اطلاعات بسیار ارزشمندی را درباره وضعیت فیزیولوژیک بدن در اختیار می‌گذارد. (روی نمودار فاصلۀ R-R (هزارم ثانیه))
سریع شدن ضربان قلب هنگام ورزش کردن عادی است؟
بله، افزایش ضربان قلب تا 130 ـ 150 تپش در دقیقه یا بیشتر هنگام ورزش کردن عادی است؛ چون وقتی ورزش می‌کنید، قلب برای آن که مقدار بیشتری از خون سرشار از اکسیژن را در سراسر بدن به جریان دربیاورد، باید سریع‌تر کار کند.
- برای آن که متوجه شوید قلب‌تان هنگام ورزش کردن باید چند بار در دقیقه بزند، از ابزار ضربان قلب هدف ما استفاده کنید.
گراف HRV (RMSSD بر حسب هزارم ثانیه) گرفته شده از یک نفر در طول 24 ساعت نشان می‌دهد که چگونه HRV هنگام ورزش کردن تقریباً تا میزان صفر افت می‌کند و ناگهان در زمان مدیتیشن و خواب به شدت افزایش می‌یابد ـ فعالیت پاراسمپاتیک حذف شده است. این وضعیت به صورت حالت ریکاوری سبز رنگ در ضربان اول نشان داده شده است. (بالای نمودار از چپ: استرس، ریکاوری، ورزش شدید و متوسط، ورزش ملایم، ضربان قلب، ضربان قلب از دست رفته 1%. سمت چپ نمودار: قدرت واکنش. سمت راست نمودار: ضربان قلب (تعداد تپش‌ها بر دقیقه))
چه عاملی باعث نوسان ضربان قلب می‌شود؟
به جز ورزش دلایل بسیار دیگری نیز برای نوسان ناگهانی ضربان قلب وجود دارد که از آن جمله می‌توان به تب، بیماری، کم‌آبی، اضطراب، دارو و عارضه‌های دیگر اشاره کرد.
کم‌آبی
حجم خون در اثر کم‌آبی بدن کمتر می‌شود، در نتیجه قلب مجبور می‌شود برای به جریان انداختن خون در سراسر بدن سخت‌تر کار کند. در این حالت ممکن است متوجه سریع‌تر شدن ضربان قلب و تپش قلب بشوید.
تأمین مداوم آب بدن روش مهمی برای منظم کردن ضربان قلب است و فایده‌های بسیار دیگری نیز برای بدن دارد. به بانوان توصیه می‌شود که سعی کنند روزی 6 ـ 8 لیوان، معادل 6/1 لیتر آب بنوشند؛ میزان آب مناسب برای آقایان نیز 8 ـ 10 لیوان یا 2 لیتر است.
عفونت یا تب، از جمله کووید ـ 19
افزایش ضربان قلب در واکنش به عفونت یا تب عادی است. وقتی بدن در حال مقابله با عفونت است، قلب سخت‌تر کار می‌کند تا اکسیژن و سلول‌های ایمنی را به تمام بدن برساند و به جنگ با عفونت کمک کند. عفونت‌های ویروسی مانند کووید ـ 19 یا آنفلوانزا ضربان قلب را افزایش می‌دهد.
مصرف دارو
مصرف بعضی داروها باعث نوسان ضربان قلب می‌شود. برای مثال مصرف کردن داروهای خاص آسم، ضربان قلب را سریع‌تر می‌کند، اما مصرف داروهای قلبی، مانند بتابلاکرها، ضربان قلب را کندتر می‌کند.
اگر پس از شروع مصرف کردن یک داروی جدید متوجه نوسانات ناگهانی ضربان قلب شدید و احساس کردید حال‌تان خوب نیست، بهترین کار این است که به متخصص قلب مراجعه کنید.
مشکلات قلبی
ریتم غیرعادی قلب یا آریتمی گاهی اوقات پیامد مشکلات مربوط به سیستم هدایت الکتریکی قلب است. چنین مشکلاتی باعث می‌شود که قلب به روشی نامنظم، سریع یا آهسته‌تر بزند. بعضی آریتمی‌ها از بقیه جدی‌تراند و تعدادی از مشکلات قلبی وخیم نشأت می‌گیرند.
بیماری‌های دیگر
عارضه‌های بسیار دیگری، به جز بیماری‌های قلبی یا گردش خون وجود دارد که می‌تواند باعث نوسانات ضربان قلب شود، از جمله این عارضه‌ها می‌توان به عفونت، کم‌خونی یا بیماری غده تیروئید اشاره کرد.
چگونه ضربان قلب را کنترل کنیم؟
اگر بدانید که چطور می‌توانید ضربان قلب را کنترل کنید، می‌توانید متوجه نوسانات ریتم یا ضربان قلب بشوید.
چرا کنترل کردن ریتم قلب ضروری است؟
هنگام کنترل کردن ضربان قلب می‌توانید عادی یا غیرعادی بودن ریتم قلب را نیز کنترل کنید. اختلال‌های قلبی متعددی باعث غیرعادی شدن ریتم قلب می‌شود که شایع‌ترین آنها فیبریلاسیون دهلیزی است ـ این عارضه خطر سکته مغزی را افزایش می‌دهد. ابتلا به فیبریلاسیون دهلیزی خطر تشکیل شدن لخته خون را در قلب بالاتر می‌برد، اگر یکی از این لخته‌ها از قلب خارج شود و به مغز برسد، خونرسانی قطع می‌شود و بیمار دچار سکته مغزی می‌شود. مصرف داروهای ضدانعقاد خطر تشکیل شدن لخته خون را کاهش می‌دهد.
می‌توانید از پزشک بخواهید که ریتم قلب‌تان را بررسی کند یا خود آن را در خانه کنترل کنید. اگر با علائم جدید مواجه شدید یا به غیرعادی شدن ضربان قلب مشکوک شدید، حتماً موضوع را به پزشک اطلاع بدهید.
چه زمانی باید به پزشک عمومی یا متخصص قلب مراجعه کنم؟
لازم است بدانید که تمام نوسانات ضربان قلب نگران کننده و علامت وجود مشکل نیست. اما اگر متوجه شدید که ضربان قلب‌تان همیشه تند، کند یا غیرعادی است، به خصوص اگر احساس سرگیجه یا غش کردن دارید، بهترین کار این است که به متخصص قلب مراجعه کنید. متخصص قلب ضربان قلب‌تان را کنترل می‌کند و دستور آزمایش‌های بیشتر را در صورت لزوم می‌دهد.
پرسش‌های متداول:
ضربان قلب مناسب سن من چقدر است؟
ضربان قلب عادی در حال استراحت برای کودکان و نوجوانان 6 ـ 15 سال، 70 ـ 100 بار در دقیقه و برای بزرگسالان 18 سال به بالا 60 ـ 100 بار در دقیقه است.
ضربان قلب بالای 90 عادی است؟
بازه عادی ضربان قلب در حال استراحت بین 60 و 90 بار در دقیقه است، بنابراین ضربان قلب بیشتر از 90 بالا محسوب می‌شود.
آیا ضربان قلب 110 عادی است؟
ضربان قلب نرمال در حال استراحت برای همه افراد یکسان نیست، البته ضربان قلب عادی اکثر بزرگسالان در حال استراحت 60 ـ 100 بار در دقیقه است.
