هیدروکلروتیازید یک داروی تجویزی است که عموماً به عنوان قرص آب ( water pill) شناخته می شود و برای کمک به دفع سدیم اضافی از طریق ادرار مورد استفاده قرار می گیرد. این سدیم اضافه ممکن است در اثر فشارخون بالا، مشکلات قلبی، بیماری مزمن کلیوی و یا شرایط التهابی بدن ایجاد شده باشد.
متداولترین نام برند نسخه های هیدروکلروتیازید، ” Microzide” میباشد. دیگر نام های برند برای گونه های هیدروکلروتیازید، Zide، Aquazi، Thiazide، و Hydrocotهستند.
کاربردها
هیدروکلروتیازید یک داروی تایید شده توسط سازمان غذا و دارو (FDA) است و برای درمان ورم یا تجمع مایعات مرتبط با مشکلات احتقانی قلبی، سیروز کبدی و درمان هایی از جمله کورتیکواستروئیدهای مصنوعی و استروژن، مورد استفاده قرار می گیرد.
دیگر استفاده های مورد تایید FDA برای هیدروکلروتیازید، درمان تورم یا پف کردگی مرتبط با مشکل مزمن کلیوی، سندروم نفروتیک و فشارخون بالا، میباشد.
هیدروکلروتیازید می تواند به عنوان داروی اصلی درمان فشارخون، یا داروی کمکی برای دیگر داروهای فشارخون (مخصوص افرادی که فشارخون بسیار بالا دارند)، مورد استفاده قرار گیرد.
کارکردهای تایید نشده
هیدروکلروتیازید برای درمان تورم، که ممکن است نتیجه برخی بیماری های حاد کلیوی باشد، تایید شده است.
یکی از رایج ترین کارکردهای تایید نشده برای هیدروکلروتیازید، جلوگیری از عود کردن کلسیم نفرولیتیازیس (که بیشتر به نام سنگ کلیه شناخته می شود)، میباشد. در صورت مصرف منظم، هیدروکلروتیازید به طور مؤثر سطح کلسیم موجود در ادرار بیمارانی که به طور متناوب سنگ کلیه می سازند، را تنظیم می کند.
دیگر درمان تایید نشده برای هیدروکلروتیازید، درمان دیابت بیمزه شامل لیتیوم است. دیابت بیمزه به وضعیتی گفته میشود که از طریق عدم تنظیم مایعات بدن ایجاد می شود. این مایعات در جواب تولید ناکافی هورمون آنتی دیورتیک(کاهنده ادرار) در مغز، شروع به تجمع می کنند. تغییرات هورمونی مانند این، می تواند در اثر تحریک سطح بالای خون در داروهای لیتیومی به وجود آید.
با وجود موثر بودن در درمان بیماری دوقطبی، زمانی که سطح لیتیوم کمی بالاتر از سطح عادی باشد، عوارض جانبی زیانباری را نیز به همراه خواهد داشت. با این حال، هیدروکلروتیازید با تنظیم سطح مایعاتی که موجب دیابت بی مزه شامل لیتیوم شده اند، میتواند کمک دهنده باشد. این دارو عامل ایجاد بیماری را از بین نمیبرد.
دیابت بی مزه ناشی از لیتیوم، باید به درستی از طریق تنظیم و ثابت نگه داشتن سطح لیتیوم در جریان خون، مورد درمان قرار گیرد.
قبل از استفاده هیدروکلروتیازید
قبل از تجویز هیدروکلروتیازید، سوابق پزشکی بیمار باید مورد بررسی و ارزیابی قرار گیرد. این موضوع سبب می شود اطمینان حاصل کنیم که بیمار هیچ گونه بیماری اساسی ندارد، یا نسخه های دارو که ایجاد تداخل میکنند (و منجر به ایجاد عوارض جانبی ناامن یا مضر میشود)، را مصرف نمیکند.
موارد احتیاطی و منع مصرفی
هیدروکلروتیازید نباید توسط زنان باردار و زنانی که دارای شرایط تورمی در اثر تجمع مایعات هستند، مورد استفاده قرار گیرد. استفاده از هیدروکلروتیازید برای این هدف، ممکن است موجب توزیع مجدد مایعات حیاتی در بدن شود و جنین را در معرض آسیب قرار دهد. با این حال، هیدروکلروتیازید می تواند برای زنان بارداری که در اثر بارداری دچار تجمع مایعات شده اند، مورد استفاده قرار گیرد.
این دارو برای زنان باردار، به دلیل ریسک بالای ایجاد سموم، نباید تجویز شود، زیرا این دارو برای جلوگیری از سموم تایید نشده است. همچنین، کسانی که به این دارو یا داروهای دیگر بر پایه سولفونامید حساس هستند، نباید آن را مصرف کنند.
هیدروکلروتیازید نباید توسط افرادی که مشکل آنوری (که عنوانی است برای مشکل کلیوی که در آن کلیه قادر به تولید ادرار نیست) دارند، مصرف شود.
همه بیماران کلیوی که هیدروکلروتیازید مصرف می کنند، باید از نزدیک تحت نظر قرار گیرند تا از عدم تعادل الکترولیت در آنها جلوگیری شود، به خصوص اگر بیمار به طور متناوب بر اثر دارو استفراغ کند. این مورد، ممکن است به صورت هیپوناترمی (کم شدن سدیم خون)، هیپوکلرمیک آلکاروز (کم شدن کلرید با افزایش قلیایی خون) و هیپوکلامی، خود را نشان دهد.
نشانه های عدم تعادل الکترولیت می تواند شامل موارد زیر باشد:
- خشکی دهان و تشنگی مفرط
- خستگی زیاد
- ضعف عضلات
- گیجی
- فشارخون پایین
- ضربان قلب کم
- گرفتگی عضلانی
- کم ادراری
- حال تهوع و استفراغ
در هنگام مراقبت برای عدم تعادل الکترولیت، بیمار باید از نظر عوارض شدید، از جمله آریتمی قلبی، تحت نظر باشد.
اگر ادرار در اثر هیدروکلروتیازید زیاد شود، ممکن است باعث زیاد شدن دفع منیزیم از طریق ادرار نیز گردد. در این حالت، ممکن است بدن دچار کمبود منیزیم شود.
ازدیاد قندخون ممکن است در بیمارانی که هیدروکلروتیازید مصرف می کنند، ایجاد شود. به همین دلیل، بیمارانی که دیابت دارند، ممکن است نیاز داشته باشند که دوز انسولین مصرفی خود را تنظیم کنند.
طریقه مصرف داروی هیدروکلروتیازید
دارو را از طریق دهان و با یک لیوان آب مصرف کنید. دستور روی برچسب دارو را دنبال کنید. در فواصل منظم دارو را مصرف کنید. به خاطر داشته باشید که پس از مصرف دارو، نیاز به دفع مکرر ادرار خواهید داشت. دارو را در زمان هایی از روز که ممکن است برای شما مشکل ایجاد کند، مصرف نکنید. مصرف داروی خود را تا زمان دستور پزشک قطع نکنید.
با متخصص اطفال خود در مورد مصرف این دارو برای کودکان مشورت کنید. ممکن است نیاز به مراقبت های ویژه داشته باشد.
مصرف بیش از اندازه: اگر فکر می کنید که بیش از اندازه از داروی هیدروکلروتیازید مصرف کرده اید، فوراً با مرکز کنترل سم یا اورژانس تماس بگیرید.
توجه داشته باشید: این دارو فقط برای شما تجویز شده است. این دارو را با دیگران به اشتراک نگذارید.
دوز مصرف دارو
هیدروکلروتیازید با قالب قرص های 12.5 میلیگرم، 25 میلیگرم و 50 میلیگرمی، در دسترس است. معمولاً به بزرگسالان دارای مشکل تورم توصیه می شود که قرص های 25 تا 100 میلیگرم هیدروکلروتیازید را روزانه مصرف کنند.
بزرگسالان دارای فشارخون بالا، باید قرص 25 میلیگرمی هیدروکلروتیازید را روزانه مصرف کنند. دوزها برای فشارخون بالا ممکن است، در صورتی که بدن بیمار نسبت به دوزهای ابتدایی مقاومت نشان دهد، تا 50 میلیگرم در روز افزایش یابد.
بیمارانی که روزانه بیش از 50 میلیگرم هیدروکلروتیازید مصرف می کنند، در معرض ریسک کمبود قابل توجه سطح کلسیم بدن قرار میگیرند.
تمام دوزهای لیست شده، براساس کارخانه سازنده دارو هستند. برای اطمینان از اینکه دوز مصرفی شما مناسب است نسخه خود را چک کنید و با پزشک خود مشورت کنید.
درصورت تجویز برای بیماران مسن، دوزهای هیدروکلروتیازید معمولاً 12.5 میلیگرم در روز هستند. برای تجویز به نوزادان، هیدروکلروتیازید معمولاً براساس وزن تجویز می شود. فرمول استاندارد یک دوز، 0.5 تا 1 میلی گرم به ازای هر پوند در روز است.
باید مراقب باشید که دوز مصرفی از 37.5 میلیگرم در روز برای نوزادان تا 2 سال، و 100 میلیگرم در روز برای کودکان 2 تا 12 سال، بیشتر نشود.
برای نوزادان کمتر از 6 ماه، دوزها معمولاً 1.5 میلیگرم به ازای هر پوند در روز هستند. دوزها غالباً برای نوزادان زیر 6 ماه، باید به دو قسمت تقسیم شوند تا اطمینان حاصل شود که دارو برای تحمل نوزاد کافی است.
درصورت فراموش کردن یک دوز دارو
اگر یک دوز را فراموش کردید، در اسرع وقت آن را مصرف کنید. اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی باشد، فقط یک دوز را مصرف کنید. دو دوز یا دوز اضافی مصرف نکنید.
چه چیزهایی ممکن است با داروی هیدروکلروتیازید تداخل دارویی داشته باشند؟
هیدروکلروتیازید ممکن است با داروهای زیر واکنش نشان دهد:
- کلستیرامین (داروی چربی خون)
- کلستیپول (داروی کلسترول)
- دیگوکسین (داروی قلب)
- دوفتیلید (داروی تنظیم ضربان قلب)
- لیتیوم
- داروهای فشارخون
- داروهای دیابت
- داروهای آرام کننده عضلات برای عمل جراحی
- دیگر ادرار آورها
- داروهای استروئیدی مثل پردنیزون یا کورتیزون
هیدروکلروتیازید می تواند با تست های آزمایشگاهی برای عملکرد پاراتیروئید واکنش نشان دهد، به این معنی که قبل از نمونه برداری از خون برای این تست، باید مصرف دارو قطع شود.
یک اخطار جعبه سیاه به هیدروکلروتیازید، برای توانایی آن در ایجاد مرگ برای زنانی که برای درمان فشارخون بالا از آن استفاده می کنند، وصل شده است.
چه عوارض جانبی ممکن است پس از دریافت دارو تجربه کنم؟(عوارض جانبی دارو)
همانند سایر داروها، هیروکلرتیازید ممکن است عوارض جانبی داشته باشد.
عوارض متداول
عوارض متداولی که ممکن است پس از مصرف هیدروکلروتیازید ایجاد شود، عبارتند از:
- اسپاسم های عضلانی
- ضعف عضلانی
- اسهال
- استفراغ
- یبوست
- ناراحتی دستگاه گوارش
- ناتوانی جنسی
- خارش یا تحریک پوستی
- تب
- عدم تعادل ضعیف الکترولیت
- گیجی
- سردرد
- بی قراری
عوارض جانبی حاد
عوارض جانبی حادی که ممکن است براثر مصرف هیدروکلروتیازید ایجاد شود، عبارتند از:
- هیپوتانسیون ارتواستاتیک یا کاهش فشارخون وضعیتی (به خصوص زمانی که با داروهای آرام بخش و یا الکل ترکیب میشود)
- پانکراتیت (التهاب لوزالمعده)
- یرقان
- بی اشتهایی
- کم خونی آپلاستیک
- لکوپنی (کمبود گلبول های سفید خون) یا آگرانولوسیتوز (کمبود حاد گلبول های سفید خون)
- ترومبوسیتوپنی (کمبود پلاکت خون)
- واکنش آنافیلاکتی (کاهش مصونیت بدن)
- دیسترس تنفسی
- نارسایی کلیوی یا اختلال عملکرد کلیه
- دید تار
در صورتی که نارسایی کلیوی یا اختلال در عملکرد کلیه ایجاد شود، این دارو باید فوراً قطع شود و خدمات اورژانسی برای تشخیص عوارض آن انجام شود.
دارو باید در کجا نگهداری شود؟(محل نگهداری دارو)
- از دسترس کودکان دور نگه داشته شود.
- در دمای اتاق بین 15 الی 30 درجه سانتیگراد (59 تا 86 درجه فارنهایت) نگهداری شود.
- از یخ زدگی جلوگیری شود.
- از نور و رطوبت دور نگه داشته شود.
- جعبه دارو را کاملاً بسته نگه دارید.
- بعد از تاریخ مصرف دارو، باقیمانده آن را دور بریزید.
توجه: این مقاله خلاصه ای کوتاه است و ممکن است تمام اطلاعات ممکن را در برنگیرد. اگر شما درباره این دارو سوالی دارید با پزشک، داروساز یا دکتر خود مشورت کنید.